تفسیر سوره انسان آیه 2

نطفه به چه معناست ؟
در ابتدا نطفه به معنای آبی اندک بوده ، و سپس استعمالش در آب ذکوریت حیوانات
که منشأ تولید مثل است بر معنای اصلی غلبه یافته است .

أمشاج به چه معناست ؟

جمع کلمه «مَشیَج» و یا «مَشِج» بوده، که به معنای مخلوط و ممتزج است .

چرا برای نطفه از صفت امشاج استفاده شده است ؟

جواب اول: به اعتبار اجزای مختلف آن است .

جواب دوم: به اعتبار مخلوط شدن آب نر با ماده است .

نَبتَلِیهِ در آیه به چه معناست ؟

کلمه «ابتلاء» گه «نبتلیه» از آن مشتق گردیده، به معنای نقل چیزی از حالی به حالی دیگر است .
یک مثال ساده بزنم: مثلاً طلا را در کوره ابتلا می کنند تا ذوب شود و به شکلی که می خواد درآید .

در نتیجه اینکه می گوییم خدای متعال انسان را ابتلاء می کند، بدین معناست که ابتدا از نطفه خلقش می کند و سپس آن نطفه را علقه و علقه را مضغه می کند .

نظر برخی مفسرین درباره ابتلاء در آیه و رد آن:

برخی از مفسرین گفته اند: مراد از ابتلای انسان امتحان او از راه تکلیف است، اما این سخن با تفریع ” فجعلناه سمیعاً بصیراً ” نمی سازد چرا که سمیع و بصیر شدن انسان نمی تواند متفرع بر امتحان انسان باشد، و چنانچه مراد از آن تکلیف بود جا داشت تکلیف را متفرع بر سمیع و بصر بودن انسان کند و اگر چنانچه پاسخ دهند که کلام پس و پیش بوده این پاسخ مسموع نیست .

نکته درباره قید کردن مجدد کلمه انسان در آیه مورد بحث:

با اینکه کلمه «انسان» در آیه قبل ذکر شده بود و جا داشت به آوردن ضمیر اکتفا میشد، یعنی می فرمود: ” انا خلقناه…. ” اما خود کلمه را ذکر کرد ، باید دانست که در زبان عرب وضع اسم ظاهر در موضع ضمیر برای افاده نکته ای است، و در این اینجا به این دلیل بوده که مسجل نماید که خدای متعال خالق و مدبر امر انسان است .